‘Een metrolijn naar Almere? Bouw gewoon extra woningen in Noord’

Vorige week bemoeiden de hoge omes uit Den Haag zich met het nijpende woningtekort in Amsterdam. CDA en D66 toverden eensgezind een oplossing uit de hoge hoed: Almere. Er kunnen 25.000 tot 30.000 woningen worden gebouwd in de wijk Pampus. Voorwaarde is een metro van 2,5 miljard euro. Eerdere schattingen over de kosten gingen overigens richting het dubbele. Tijd om het serieus te berekenen is er niet, het besluit moet dit jaar genomen worden.

“In tien minuten ben je in hartje Amsterdam!” spiegelt D66-voorman Rob Jetten ons voor. Nou ja, de metro rijdt in 25 minuten via IJburg en Zuidoost naar de Zuidas. Hartje Amsterdam duurt van perron tot perron niet tien, maar veertig minuten, met een overstap in Zuidoost.
Almere Pampus als oplossing voor de Amsterdamse woningnood is een slecht plan. Ten eerste is de metrotunnel extreem duur. Natuurlijk moet je investeren om de woningnood op te lossen, maar dit plan biedt erg ‘weinig woning’ voor z’n 15 kilometer metro.Tweede bezwaar is dat de hoofdstad behoefte heeft aan extra woningen en metrotrajecten in Amsterdam. Almere is geen oplossing voor woningzoekenden die in de hoofdstad willen wonen. Maar de belangrijkste reden om dit plan niet serieus te nemen, is dat Amsterdam op eigen bodem genoeg grond heeft om het genoemde extra aantal woningen te bouwen. Voor een flink deel zelfs binnen de Ring A10, op fietsafstand van de Dam. Dat klinkt te mooi om waar te zijn, toch is het zo.

Vrije ruimte
Benoorden het IJ heeft de stad ongekend veel vrije ruimte. Amsterdam-Noord heeft ongeveer dertig procent van het grondgebied van Amsterdam, maar slechts zo’n tien procent van de inwoners. Waar in de andere Amsterdamse stadsdelen gemiddeld een kleine tienduizend mensen per vierkante kilometer wonen, zijn dat er in Noord zo’n tweeduizend.

Dat groeit de laatste jaren wel, maar Noord is desondanks nog altijd vijf keer dunbevolkter dan de rest van Amsterdam. Ook kantoren en hotels, die sommige stadsdelen erg ‘crowdy’ maken, zijn boven het IJ dungezaaid.

Wie het noordelijke stadsdeel onder de loep neemt, zal – bovenop de toekomstige bouwlocaties voor Haven-Stad en Hamerkwartier – ruimte vinden voor zo’n 25.000 tot 30.000 extra woningen.

De eerste 15.000 à 20.000 kunnen tussen de Ring en de huidige bebouwing komen. De lege ruimte is er tussen de vijftig en meer dan honderd meter. Over een lengte van tien kilometer heb je dan al snel honderdvijftig voetbalvelden.
De bebouwing aan de Ringweg hoeft geen Berlijnse muur te worden. Groene scheggen en weilandboulevards kunnen vanuit Waterland de stad invoeren. Als je de Ring deels ondertunnelt of overkluist, zoals de A9 in Zuidoost, heb je er nog veel meer ruimte bij. De nu zo rommelige achterkant van de stad zal door deze woningen een voorkant worden.

Stikjaloers
De tweede extra bouwlocatie ligt direct boven de Ring A10 ter hoogte van de ontmantelde rioolwaterzuivering. Dit stukje Noord wordt gedomineerd door de lawaaiige Slochterweg. Twee kilometer verder ligt Het Schouw, op z’n zachtst gezegd niet het mooiste plaatsje van Waterland.

Dit is opgedeeld tussen Amsterdam en de gemeente Waterland, de overkant is Landsmeer. Wat plukjes huizen, een benzinestation en bedrijventerreinen. Verder is het vooral een knooppunt van wegen naar alle delen van Noord-Holland, plus een OV-hub. Een wat?

Ja, met meer dan tien snelle buslijnen naar de hoofdstad zou Almere-Pampus zelfs met metro nog stikjaloers zijn op Het Schouw. In dat onooglijke plaatsje vertrekt om de zoveel minuten een snelbus naar Amsterdam Centrum. Met de fiets is het vijf kilometer naar het oude Amsterdam.

Auto’s zijn er binnen twee minuten op de A10. Het uitzicht vanuit Het Schouw over het Ilperveld en de historische dorpjes van Waterland is adembenemend. Dít is het droomstadje dat we domweg vergaten te bouwen. Waarschijnlijk omdat er altijd meer dan genoeg bouwgrond was. Of wellicht omdat bouwen in Waterland de laatste decennia taboe is. Wat betreft de dorpjes en de weilanden daaromheen, snap ik dat.

Entreebaken
Maar woningbouw in Het Schouw, aan en over de Slochterweg, maakt dit stukje Landelijk Noord mooier en stiller. Kies dan voor uitsluitend appartementen. Gebruik weinig grond, ga liever een beetje de hoogte in. Je kunt daar op een klein stuk ongeveer 12.000 woningen kwijt. Een knus, autoluw en duurzaam stadje als noordelijk entreebaken van de hoofdstad.

Trek de Noord/Zuidlijn één halte door (en later naar Purmerend). Uiteraard mag dit geen voorschot zijn op het bebouwen van Landelijk Noord. Door de omliggende weilanden in het bestemmingsplan van dit stadje op te nemen, stel je het groen veilig. Vanuit Het Schouw ben je straks met de metro in zes minuten op Amsterdam Centraal Station. Hartje Amsterdam – zonder overstap.