De naarstig gezochte ruimte om kantoren, hotels en woningen te bouwen ten behoeve van megapolis Amsterdam ligt volgens Bas in Noord. Hij pleitte op zaterdag 2 december in het Parool voor de ontwikkeling van een Noordas.
ls we de media mogen geloven, barst Amsterdam uit zijn voegen. Iedereen wil er wonen, werken of op vakantie. Maar er is nauwelijks nog plek voor woningen, kantoren en hotels.
De komst van het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) naar de Zuidas, met in het kielzog tal van andere organisaties en duizenden hotelbezoekers, is de druppel. De ruimte in Amsterdam is op, meer dan. Er worden noodoplossingen aangedragen: Amstelveen, Den Haag, Leiden, Utrecht, Haarlem...
Ik vrees dat die oplossing niet werkt. Mensen en hotels die naar Amsterdam willen, gaan zich waarschijnlijk niet in Leiden vestigen. Doen ze dat wel, zal het leiden tot veel langere files en nog vollere treinen.
De agglomeratie van de provincies Zuid-Holland en Utrecht is trouwens ook al tamelijk vol. De daar aanwezige natuurgebieden zetten een ferme rem op de mogelijkheid om nieuwe kantoren, hotels en woningen te bouwen ten behoeve van megapolis Amsterdam.
Het is dus geen oplossing. En vooral: de verkeerde. De zo naarstig gezochte ruimte ligt namelijk gewoon bínnen de Ring A10 én direct aan het perron van de Noord/Zuidlijn.
Op vier minuten van Amsterdam CS en vijftien minuten van de Zuidas. Als je wilt fietsen naar de Zuidas, dan kan dat. Huh, waar ligt die gedroomde oplossing dan?
Wel, ik heb het over Amsterdam-Noord. Daar is enorm veel ruimte. Noord ligt tientallen kilometers dichterbij het centrum dan Leiden en Utrecht. Het centrumgebied van Noord (CAN) heeft de beginhalte van de Noord/Zuidlijn en een regionaal busstation.
Tussen de stations Noord en Zuid zitten maar zes haltes. Dat zijn er minder dan tussen Stadshart Amstelveen en Zuid. En dan sta je vanuit Noord na twee haltes ook nog eens in hartje Old Amsterdam.
Braakliggend terrein
Noord heeft voor Amsterdamse begrippen een extreem lage dichtheid. Tien procent van de inwoners van de stad woont er op dertig procent van het grondgebied. Trek maar eens cirkel van drie kilometer om station Noord heen. Al meer dan vijftien jaar ligt het terrein rondom station Noord vrijwel geheel braak.
De ontwikkeling van dit gebied is een ander verhaal dan de inmiddels zo populaire omgeving rondom EYE, NDSM en het Hamerkwartier. Tussen station en winkelcentrum Boven 't Y verloopt de ontwikkeling traag.
Dit stationsgebied kan een congrescentrum plus hotel- en kantoortorens gebruiken. Het moeizaam draaiende winkelgebied zal ervan profiteren.
Overigens is de toevlucht tot dit noordelijke stukje Noord niet slechts een opportunistische uitwijkmogelijkheid voor de korte termijn. De komende decennia gaan er aan de noordkant van de stad enorme stedelijke en economische ontwikkelingen plaatsvinden.
Om te beginnen zal Amsterdam ten noordwesten de wijk Haven-Stad bouwen. Ongeveer 70.000 woningen, plus 50.000 arbeidsplaatsen. Dat is viér keer de omvang van het uiteindelijke IJburg. In Haven-Stad zullen op termijn bijna 200.000 mensen extra gaan wonen en werken. De meest rigoureuze stadsuitbreiding van Amsterdam ooit.
Een andere katalysator voor de regio ten noorden van Amsterdam is vliegveld Lelystad. Dit zal na 2030 uitgroeien tot de nationale luchthaven voor toeristen.
Logisch: Schiphol is met 500.000 vluchten per jaar vol en gaat zich specialiseren als zakenhub. Lelystad ligt voor een groot deel van Nederland gunstiger dan Schiphol, we moeten alleen een hogesnelheidslijn naar Amsterdam aanleggen.
Een derde ontwikkeling is het opschuiven van het Westelijk Havengebied in noordwestelijke richting. Westpoort is nu al de noordkaap van Amsterdam, maar het is te verwachten dat de zeehavengeoriënteerde bedrijvigheid zich verder verplaatst richting IJmuiden en Beverwijk.
Uiteindelijk zal in de 'IJmond' de cargo-afwikkeling waarschijnlijk op zee plaatsvinden - inclusief cargoluchthaven. Deze luchthaven in zee kan vanwege het zuidelijk gelegen Schiphol alleen ten noordwesten van Amsterdam komen.
Rond 2060 zal Amsterdam dus drie gespecialiseerde luchthavens hebben: een zakenhub, een cargovliegveld en een luchthaven voor toerisme. Twee van die drie Amsterdamse luchthavens zullen dan ten noorden van de stad liggen. Tegelijk met de bouw van Haven-Stad en het opschuiven van de maritieme haven wordt daarmee het 'soortelijk gewicht' van de noordkant van Amsterdam groter.
Volwaardige tegenhanger
Tussen IJmuiden/Beverwijk en Lelystad/ Almere ontstaat stedelijke bebouwing met infrastructuur die een krachtige Noordas vormt. Deze zal binnen Amsterdam een volwaardige pendant worden van de Zuidas.
Elke as zal z'n eigen specialisme hebben. Zuid als financieel hart, Noord als haven- en cargocentrum. Zaanstad, Purmerend, Monnickendam, Lelystad en Almere hebben dan aan de periferie van deze Noordas de rol die Amstelveen nu aan de zuidkant heeft.
De groengebieden daarbinnen, zoals Waterland en de Beemster, worden gekoesterd omdat iedereen de waarde ervan inziet. Het centrumgebied Amsterdam-Noord - waar tot op de dag van vandaag nauwelijks één kantoor of hotel is gevestigd - zal tegen die tijd het epicentrum van die Noordas zijn.
Begin maar vast met het bouwen van World Trade Center North.
