De nieuwe wijk Haven-Stad mag niet al bij de geboorte gescheiden worden door het water, schrijft Bas in het Parool van 22 juli. Er moet echt serieuze infrastructuur komen.
Er komt een vervolgonderzoek naar de 'IJbaan', een kabelbaantracé over het IJ, meldde het Parool vorige week. Dit particuliere initiatief is sympathiek en verdient het om door de gemeente met 12.5000 euro gesteund te worden. De kabelbaan tussen NDSM, Houthaven en metrostation Isolatorweg zou een deel van het openbaar vervoer in de toekomstige Haven-Stad voor zijn rekening kunnen nemen. Maar het zal niet genoeg zijn. De eerste fase van Haven-Stad is al begonnen met de transformatie van Sloterdijk Centrum en Sloterdijk I. Vanaf 2018 gaat dit project echt uit de startblokken, waarna de bouw ruim twintig jaar duurt. Havenactiviteiten en bedrijventerrein worden omgezet in wonen, hotels, kantoren. Wie denkt dat Haven-Stad een soort IJburgje wordt in de noordwestelijke uithoek van Amsterdam heeft het mis. Het gaat om 40.000 tot 70.000 woningen, plus 45.00 tot 58.000 arbeidsplaatsen. Dat is viér keer de omvang van het uiteindelijke IJburg. Er zullen mogelijk meer 160.000 mensen gaan wonen en 50.000 mensen werken. Haven-Stad is te vergelijken met een stad als Haarlem. Er komen 38 nieuwe basisscholen en 9 nieuwe middelbare scholen. De meest rigoureuze stadsuitbreiding van Amsterdam ooit.
Metropolitaan
Er is trouwens een belangrijk verschil met Haarlem. De stad van Frans Hals ligt aan weilanden, bossen en duinen. Haven-Stad zit vast aan Oud- en Nieuw-West (290.000 inwoners), Amsterdam-Noord (92.000) en Zaanstad (155.000). Zou je Haven-Stad als het middelpunt van deze agglomeratie zien, dan is het een plaats met bijna 700.000 inwoners. Groter dan Rotterdam dus - de naam Haven-Stad is zo gek niet. Het noordwestelijke IJ is daarin het grootstedelijk middenrif. Rond dit stuk IJ ontstaat een epicentrum met metropolitane hectiek. Gelukkig wordt het een duurzame wijk waar de auto sterk ontmoedigd wordt. Er komt een zeer lage parkeernorm en er worden expres geen autoverbindingen tussen de 12 deelgebieden aangelegd. Alles draait om fietsers, voetgangers en OV. Inwoners zijn min of meer gedwongen om alles in hun wijk lopend of fietsend te doen. Wat verder bijzonder is: vier van de twaalf deelgebieden liggen in Noord. Voor het eerst in de geschiedenis ontwikkelt Amsterdam dus één wijk die aan weerzijden van het IJ ligt.
Maar nou komt het. Haven-Stad-fietsstad krijgt geen enkele vaste langzaamverkeerverbinding op of onder het IJ. In plaats daarvan komen er 3 pontveren en mogelijk een metro. Zelf formuleert de gemeente het in haar ontwikkelstrategie als volgt: “Door de aanleg van deze nieuwe veerverbindingen ontstaat Rondje Haven-Stad. Een aantrekkelijke route voor fietsers en hardlopers.” (pagina 50).
NDS-REM-brug
Er komt dus alleen een soort recreatieve route, geen serieuze infrastructuur om het IJ over te steken. Hoe zouden ze in Haarlem reageren als de elf bruggen over het Spaarne worden vervangen door drie pontveertrajecten – een gezellig rondje Spaarne-Stad? Voor de bewoners van de noordelijke deelgebieden van Haven-Stad zal ‘hun’ NS-station (Sloterdijk) slecht bereikbaar zijn. De scholieren van Haven-Stad kunnen sommige scholen in hun eigen stadswijk moeilijk bereiken. De drie pontveren van de 700.000 inwoners tellende agglomeratie zullen bezwijken onder de druk. Alsof we na een eeuw lang pont-ellende op het centrale IJ niets hebben geleerd.
Haven-Stad is een wijk met een zeer ernstige constructiefout. Zelfs als de Stenen Hoofdbrug aan de westkant van het C.S. ooit gebouwd wordt, blijft er tot de Coentunnel meer dan 3 kilometer brugloze IJ-oever over. Precies daar staren de Noord- en Zuidoever van Haven-Stad elkaar als onbereikbare geliefden aan. Maar Haven-Stad mag niet bij de geboorte al gescheiden worden! Daarom pleit ik voor het tijdig bouwen van minimaal twee extra vaste verbindingen tussen Haven-Stad Noord en Zuid. De een vanaf de Haparandadam (bij REM-eiland) naar de NDSM-Pier (de 'NDS-REM'-brug), de ander – de ‘Coenbrug’ - vanaf het Westerhoofd naar de Toetsenbordweg. Beide afstanden zijn ongeveer 300 meter. Zo breekt de stad met de grootste brugdichtheid van de wereld met de dubieuze traditie om over het IJ geen bruggen te bouwen.
